ZASTOSOWANIE GUMY I JEJ HISTORIA

Guma to tworzywo, z którego wykonanych jest wiele przedmiotów codziennego użytku: izolacje elektrycznych przewodów w sprzętach AGD i RTV, okienne i drzwiowe uszczelki, opony samochodowe, podeszwy butów, zabawki dla dzieci – zastosowania gumy można by wymieniać niemal nieskończoność. Historia tego tworzywa sięga znacznie dalej niż mógłbyś sobie wyobrazić. Zostań z nami i dowiedz się, jak guma ewoluowała w ciągu setek lat: od naturalnej do syntetycznej.

Drzewo kauczukowe: roślina, która zmieniła świat

Żywica pochodząca z drzewa kauczukowego, którego ojczyzną jest Ameryka, zainteresowała Europejczyków w pierwszej połowie XVIII wieku. W roku 1744 przywiózł ją do Francji przyrodnik Charles la Condamine. Z upływem lat odkrywano coraz więcej właściwości tej rośliny – już w roku 1770 wykorzystano gumę kauczukowca do wyrabiania peleryn i kapturów, zaś 13 lat później bracia Montgolfier skonstruowali pierwszy w historii statek powietrzny. Wykonany z jedwabiu balon, dzięki któremu statek poszybował w górę, uszczelniono właśnie gumą kauczukową. Żywica kauczukowca umożliwiła prężny rozwój dziedziny lotów balonowych.

Wkrótce w gumie kauczukowca dostrzeżono nie tylko świetne uszczelnienie, lecz także – źródło pieniędzy. Wprawdzie wykonywane z niej nieprzemakalne ubrania, na których inwestorzy postanowili zarobić, nie były strzałem w dziesiątkę (bez konserwacji kauczuk szybko gnił), ale amerykańscy kapitaliści nie zamierzali się poddać.

Pierwsze próby pozyskania gumy

Charles Goodyear, znany nie tylko miłośnikom motoryzacji, jako pierwszy podgrzał mieszankę kauczuku z siarką. W ten sposób uzyskał substancję, która do dziś pozostaje podstawowym elementem wykorzystywanym do produkcji opon. Co ciekawe, za swoje odkrycie Goodyear nie od razu zyskał światową sławę i pieniądze – dopiero 38 po tym dokonaniu pierwsza firma wytwarzająca opony w uznaniu dla wynalazcy najważniejszego ich komponentu została nazwana jego nazwiskiem.

Założona w 1898 roku firma oponiarska Goodyear mogła pozyskiwać kauczuk wyłącznie z Brazylii, gdyż tylko tam rosły drzewa kauczukowe. Oczywiście południowoamerykański kraj błyskawicznie zyskał monopol na dostarczanie niezbędnego surowca do wytwarzania wyrobów gumowych. Udaną próbę zebrania nasion kauczukowca i wyhodowania sadzonek w Anglii podjął Henry Whickman, a wkrótce plantacja drzew kauczukowych powstała w Azji. I tak Brazylia utraciła status monopolisty, a popularność gumy rosła.

Start produkcji gumy syntetycznej
Choć do dziś produkuje się naturalną gumę, to wynalezienie jej syntetycznego odpowiednika było tylko kwestią czasu. Guma syntetyczna ma dwie niepodważalne zalety: jest tańsza od naturalnej i może być produkowana na całym świecie – proces produkcyjny nie wymaga czekania aż dojrzeją drzewa kauczukowe, by można pozyskać z nich żywicę. A zapotrzebowanie na mieszanki gumowe i tworzone z niej wyroby jest olbrzymie. Produkcja gumy syntetycznej to odpowiedź na potrzeby całego świata. Ponadto wytwarzanie syntetycznego kauczuku odbywa się z poszanowaniem dla środowiska naturalnego.

Jak obecnie wygląda sytuacja gumy? W ciągu dziesiątek ostatnich lat w zakładach produkcyjnych tworzono kolejne gumowe mieszanki syntetyczne o coraz lepszych parametrach (elastyczność, wytrzymałość, przewodzenie prądu, odporność na działanie chemikaliów). Obecnie trudno nawet o klasyfikację syntetycznej gumy: producenci artykułów gumowych wykorzystują bowiem ponad 100 różnych mieszanek; część z nich powstaje nawet na specjalne zamówienie.

Z mieszanek gumowych produkowane są artykuły i elementy konstrukcyjne potrzebne w najrozmaitszych dziedzinach przemysłu: maszynowym, budowlanym, motoryzacyjnym, gastronomicznym. Korzystają z nich także branże medyczna i farmaceutyczna, dzięki temu, że współcześnie procesy technologiczne są tak zaawansowane, że możliwa jest produkcja gum i silikonów całkowicie czystych chemicznie i podlegających wielokrotnej dezynfekcji.